Şimdi size bir sürü taş ismi yazacağım ve bu taşların sonları hep -it veya -in ile bitecek. Araştırmacı @tashalki olarak bunun neden böyle olduğunu araştırdım 🙂

Birlikte öğrenelim bakalım;

Latince -ite / Türkçe -it ile biten taşlar: 

#Aktinolit #adamit #aleksandirit #amazonit #ammolit #anjelit #apatit #azurit #barit #kalsit #aragonit #selestit #çeroit #dumortierit #florit #hematit #hemimorfit #hessonit #halit #havlit #iolit #jadeit #kyanit #labradorit #lazurit #lepidolit #malahit #magnezit #markazit #moldavit #morganit #nefrit #prehnit #pirit #rodonit #rubellit #sodalit #tanzanit #tektit #vanadinit #varisit

“ite” son eki, kaya veya taş anlamına gelen Yunanca lithos kelimesinden türetiliyor. Bir mineral ismini “ite” ile sonlandırmak da gelenek gibi yaygın bir uygulamaymış. Amacı da, taşların sınıflandırmasında bir standartlaşmaya gitme isteğiymiş. Bir süre sonra çıkan yüzlerce taşı görüp bu fikirlerinden vazgeçtiler herhalde 🙂

-it ile biten taşlarda ikinci bir sebep daha var. Yunanca olarak belirli bir mineralden oluşan bir kayayı adlandırmak için de -it eklentisi kullanılırmış. 

Örneğin:

#Plajiyoklaz (Mineral)-Plajiyoklazit (Kaya)

#Piroksen (Mineral)-Piroksenit (Kaya)

#Peridot (Mineral)-Peridotit (Kaya)

#Kuvars (Mineral)-Kuvarsit(Kaya)

Latince -ine; -ene / Türkçe -in ile biten taşlar: 

#Almandin #ametrin #andesin #akuamarin #sitrin #serpentin #turmalin #safirin

Yunanca veya Latin kökenli sıfatların son eki -ine veya -ene olduğunda “onunla ilgili” “ona benzeyen” “ondan yapılmış” gibi anlamlar kazanıyor. 

Dolayısıyla bu eki alan taşlar da aslında bir şeye benzerlikleri veya doğaraları ona benzeyen şeylerle isimlendirilmişler. Örneğin Sitrin yani Citrine; Limon anlamına gelen Citron’dan türetilip, “limona benzeyen” gibi bir isme sahip oluyor. Yine Serpentin, “yılana benzeyen” manasına geliyor.

Etimoloji yani köken bilim gerçekten harika bir konu değil mi 🙂